Naturalne farby, oleje, bejce, woski, impregnaty i mydła. Stworzone z szacunkiem dla środowiska i zdrowia ludzi.
Żeliwo to wytrzymały, niezwykle wszechstronny materiał stosowany od wieków do wielu zastosowań: od patelni i brytfanek po meble ogrodowe, bramy, balustrady, piece, obudowy kominków i przedmioty dekoracyjne. Naucz się się, jak możesz je łatwo odnawiać, a zapewnisz starym przedmiotom nowe życie. Prawidłowo konserwowane żeliwo może przetrwać wieki, natomiast źle utrzymane elementy pod wpływem wilgoci i powietrza szybko zaczną rdzewieć i niszczeć.
Żeliwo idealnie nadaje się do przedmiotów masowo produkowanych, odlewanych w formach. Odlewy mogą mieć bardzo złożone, nietypowe kształty. Charakteryzują się one znacznym ciężarem i odpornością na korozję. Na powierzchni żeliwnych obiektów po jakimś czasie pojawiają się ślady rdzy, ale usuwa się je łatwo, ponieważ korozja nie wnika w głąb materiału. To tylko niektóre z powodów dla których w przeciwieństwie do kutego żelaza, żeliwo nigdy nie zostało całkowicie zastąpione przez stal.
Farba przetarła się na krawędziach żeliwnego elementu ławki. Te miejsca są teraz narażone na korozję.
Najpierw upewnij się, że rzeczywiście próbujesz odnawiać żeliwo. Często pojawiają się wątpliwości, czy dany przedmiot jest wykonany z żeliwa, kutego żelaza czy stali. Chociaż często można zastosować te same metody renowacji zawsze warto sprawdzić z czym mamy do czynienia. Żeliwo ma matową, szarawą barwę i porowatą powierzchnię. Stal zwykle jest srebrzysta i gładka. Żeliwo jest kruche, stal jest dużo bardziej plastyczna.
Oceń rozmiar szkody. Problemy takie jak łuszcząca się farba lub zardzewiałe plamy na żeliwie, które jest w dobrym stanie, można łatwo naprawić. Natomiast naprawa uszkodzonych elementów może okazać się dużym wyzwaniem. Sprawny spawacz co prawda może połączyć pęknięte części, jednak gdy jakiegoś elementu dekoracyjnego brakuje zwykle trudno jest go dosztukować.
Przedmioty użytkowane na zewnątrz mogą z czasem pokryć się glonami. Należy je usunąć szorując za pomocą szczotki ciepłą wodą z mydłem. Przed dalszymi zabiegami przedmiot powinien całkowicie wyschnąć.
Sprawdź jak pierwotnie zabezpieczono żeliwo. Przedmioty historyczne mogą być wykończone farbą lub pokryte ochronną pastą grafitową – co nadaje im kultowe czarne wykończenie. Patelnie, brytfanny i inne przedmioty kuchenne zwykle konserwowano wcierając w nie tłuszcz lub wosk pszczeli, a następnie wygrzewając je w piekarniku przez kilkanaście minut w temp. powyżej 200 stopni Celsjusza . Uszkodzoną lub łuszczącą się farbę, należy usunąć za pomocą środka do usuwania farby. Jest to żmudna praca i należy być bardzo ostrożnym podczas pracy z chemikaliami. Jeśli podejrzewasz że przedmiot jest bardzo wiekowy nie używaj opalarki, ponieważ możesz niechcący uwolnić ołów ze starej farby. W większości przypadków, jeśli planujesz ponownie malować przedmiot wystarczy pozbyć się tylko luźnej farby - nie musisz zdrapywać wszystkiego. Jednak jeżeli metal był wielokrotnie malowany, drobne szczegóły mogły ulec całkowitemu zalaniu farbą. W przypadku nagromadzenia wielu warstw farby lub dużej ilości rdzy na dużych obszarach najlepiej jest usunąć wszystko, aby wydobyć urok detali.
Szczotka i wełna stalowa pomogą oczyścić detale.
Plamy rdzy lub inne uporczywe zanieczyszczenia usuwa się za pomocą szczotki oraz wełny stalowej. Załóż do tej pracy rękawiczki ochronne. Pocieraj przedmiot wełną stalową aż cała rdza zniknie. Jeśli odnawiany przedmiot składa się z elementów skręconych na zardzewiałe śruby będą musiały zostać usunięte i wymienione, odporne na korozję. Ponieważ żeliwo jest kruche i łatwo pęka nie należy wybijać sworzni młotkiem. Jeśli mocowań nie daje się odkręcić, spryskaj je płynem antyadhezyjnym i poczekaj kilka minut zanim podejmiesz kolejną próbę. W ostateczności nakrętki i śruby można przeciąć piłką do metalu.
Jeśli nie udało się pozbyć całej rdzy można użyć odrdzewiacza. Jest to bardzo silnie działająca ciecz (lub żel), trzeba obchodzić się z nią bardzo ostrożnie. Odrdzewiacz jest ostatecznością, nie stosuj go jeśli nie musisz - jeśli zastosowałeś, pamiętaj o tym aby dobrze umyć odrdzewiany przedmiot zanim poddasz go malowaniu. Przedmioty takie jak garnki, brytfanki i patelnie nie powinny być poddawane działaniu odrdzewiacza! Zamiast tego możesz do nich nalać octu rozcieńczonego w stosunku 1:1 wodą i zostawić do odmoczenia na kilka godzin.
Piaskowanie, sodowanie i inne mechaniczne metody oczyszczania z farb i rdzy mogą być opłacalne przy dużych i trudnych do obróbki przedmiotach (np. balustrady, bramy), jednak przy odnawianiu obiektów zabytkowych mogą być niewskazane ze względu na ich bardzo intensywne działanie.
.jpg?1632822955635 "Meble ogrodowe z żeliwa renowacja")
Żeliwne meble ogrodowe pomalowano farbą lnianą Allback
Największym zagrożeniem dla żeliwa jest kontakt z wodą i tlenem, które wspólnie powodują utlenianie żelaza (osadzają rdzę). Dzieje się to zwłaszcza jeśli przedmioty żeliwne są wystawione na działanie wysokiej wilgotności lub gdy detale odlewu tworzą obszary, które łatwo gromadzą wodę. Malowanie powierzchni farbą na bazie oleju lnianego zapewnia żeliwu doskonałą ochronę przed wilgocią. Proponujemy użycie tradycyjnych farb olejnych opartych na oleju lnianym np. Allback Linseed Oil Paint. Nie zawierają rozpuszczalników, dzięki czemu nie narazisz się na wdychanie nieprzyjemnych oparów podczas malowania. Przed malowaniem warto nałożyć podkład antykorozyjny.
Po równomiernym pokryciu żeliwa podkładem ochronnym, sprawdź czy nie ma zacieków lub lub obszarów, w których farba nałożona jest zbyt grubo. Farba może zbierać się w zakamarkach lub wokół ozdobnych detali, psując finalny efekt. Zacieki farby likwiduje się pocierając je papierem ściernym. Malowanie farbą lnianą należy przeprowadzić dwiema cienkimi warstwami (do żeliwnych mebli ogrodowych nawet trzema warstwami).
Do odnawiania pieców i kominków, gdzie farba musi być odporna na działanie wysokiej temperatury należy sięgnąć po specjalną farbę lub pastę. Składa się z oleju lnianego lub wosku z proszkiem grafitowym, który nadaje jej czarną barwę. Nie zawiera rozpuszczalników i jest łatwa do nanoszenia. Można nią malować zarówno powierzchnie stalowe jak i żeliwne. Po wyschnięciu powierzchni, podczas pierwszego rozpalenia następuje wygrzanie i utrwalenie farby. Po schłodzeniu powierzchni zalecamy odkurzenie jej z wypalonego nadmiaru środka ochronnego.
Pasty nazywane też czernidłami piecowymi można stosować do powierzchni, które się nagrzewają (drzwiczki pieca, paleniska ogrodowe, piecyki typu koza itp.). P
Piece i kominki wymagają farby odpornej na temperaturę.
Wosk pszczeli jest doskonałym środkiem impregnującym. Jest również całkowicie naturalny, stosuje się go często do konserwowania żeliwnych patelni i brytfanek, zwłaszcza jeśli przez dłuższy czas nie będą używane. Odrobinę wosku należy stopić i wetrzeć w powierzchnię. Żeliwo na innych przedmiotach użytkowych i dekoracyjnych można w ten sam sposób zabezpieczać woskiem bezbarwnym lub użyć woskowej pasty czerniącej.
Opisując metody i produkty stosowane przy odnawianiu żeliwa skupiliśmy się na tym by wskazać te, które są tradycyjne, skuteczne i bezpieczne dla środowiska. Wskazaliśmy ich zalety i ograniczenia. Na rynku można oczywiście znaleźć wiele innych produktów nadających się do odnawiania przedmiotów z żeliwa np. specjalistyczne farby żaroodporne.
